تجليل از هشت مارس ، روز جهانی زن، در افغانستان به جز دوران اقتدار مجاهدين و طالبانِ، از سالِ١٩٩٠ تا ٢٠٠١ ميلادی، امری معمول بود. اما در پنج سال اخير بعد از سقوط طالبان، تجليل از اين روز خيلی پررونق و گسترده شده است.
درسالهای گذشته برگزاری روز جهانی زن صرفا ازسوی دولت ( دولت کمونيستی ) وبصورت رسمی برگزار می شد، اما بعد از سقوط طالبان، علاوه بر دولت دهها نهاد مدنی وشماری از احزاب سياسی نيز اين روز را گرامی می دارند.
می توان گفت که تجليل از روز جهانی زن تقريبا از اولين روزهای ماه مارس آغاز می شود، و خيلی از ان جی اوها (NGO) ونهاد های مدنی و سازمانهای اجتماعی بودجۀ خاصی برای تجليل از اين روز اختصاص می دهند و آنرا در سالن هتل ها و رستوران های بزرگ با زرق و برق تمام برگزار می کنند. به جرات می توان گفت که ظرف پنج سال گذشته پول هنگقتی صرف برگزاری مراسم هشت مارس شده است.
امروزه در افغانستان هشت مارس بيش ازاينکه يک تجليل باشد بهانه ای است برای بررسی وضعيت زنان وطرح برنامه های جديد برای کمک به رشد وترقی آنها. خيلی از سازمانهای افغانی وخارجی گزارشهايی را در آستانه روز هشت مارس منتشر می کنند که نشان دهنده وضعيت کنونی زنان در افغانستان است. چنين سازمانها ونهاد هايی همواره از دولت خواستار توجه جدی به حفظ حقوق زنها و جلو گيری ازخشونت عليه زنان می شوند.
اما هشت مارس با تمامی جوانب وتاثيراتش تنها در شهر های افغانستان محدود مانده است. زنان روستايی افغان که بيش از ٧٠ در صددجمعيت را تشکيل می دهند، آگاهی چندانی در مورد چنين روزی ندارند و از نعمت ها ومزايای برگزاری مراسم شأ ن دار هشت مارسی نيز بی بهره اند.
بدون شک تغييرات مثبت در زندگی زنان شهری و باسواد افغانستان را نمی توان دست کم گرفت، حضور گسترده آنها در مجلس نمايندگان وصحنه های مختلف اجتماعی خود گواه اين مدعا است. اما محروميتی که برزنان افغان در سالهای متمادی روا داشته شده بسيار فرا تر و سنگين تر از آن است که به اين زودی ها بتوان آنرا زدود.
شدت محروميت زنان افغان را وقتی می توان درک کرد که بدانيم شمار قابل ملاحظه ای از زنان در اين کشور عليه آنچه برآنان روا داشته می شود اعتراضی ندارند و آنرا درخور شان خود می دانند. حال آنکه اگر به دقت نگريسته شود زنان افغان تا رسيدن به مرحله ای که در آن بتوان گفت تبعيض شديد وآشکار عليه شان اعمال نمی شود راه درازی در پيش دارند.