زنگبار دارای فرهنگی غنی و تاریخی دراز است. علاوه بر صادرات میخک، عاج و ادویه، این جزیره تا اواخر قرن نوزدهم ميلادي مرکز تجارت برده نیز بود. کشورهای گوناگونی بر این جزایر حکومت کردهاند، مسلمانان و پرتقالیها و عمانیها و بریتانیا.
سلاطين عمان از سال ۱۶۹۸ تا ۱۸۶۱ بر زنگبار حكومت راندند. کاخهای اين سلاطین هنوز در این جزیره پابرجا و از جاذبههاي گردشگري آن هستند. بعد از قیام علیه حاکمان عمانی که تحتالحمایه بریتانیا بودند زنگبار در سال ۱۹۶۳ به استقلال رسید. در سال ۱۹۶۴ "جمهوری خلق تانزانیا" که در دوره استقلال ایجاد شده بود به اتحادیه تانگانیکا (سرزمینهای ساحلی امروز تانزانیا) پیوست، که دیرتر به جمهوری تانزانیا تغییر نام داد.
طبق تحقیقات باستانشناسی اولین قوم بیگانه که حدود سه هزار قبل از میلاد مسیح وارد زنگبار و سایر مناطق افریقا شدند، سومریها بودند. پس از آن آشوریها، ایرانیها و مصریها این منطقه را درنوردیدند.
از بین ایرانیانی که به این منطقه سفر کردهاند، "شیرازیها"، که در دوره اسلامی به آن منطقه رفتند، از همه مشهورتر و معروفترند. گفته میشود شیرازیها سلسلهای به همین نام در شرق آفریقا تاسیس کردند و حزب موسوم به "افروشیرازی" (افریقایی شیرازی) از احزاب مهم در تانزانیاست. آثار اسلامی مهمی در این جزیره دیده میشود و مسجد منسوب به شیرازیها تا امروز هم یکی از مهمترین بناهای تاریخی و از آثار باستانی آن است. افروشیرازیها در جنبش استقلال زنگبار نقش مهمی داشتند و هرسال به همین مناسبت جشنوارهای فرهنگی برپا میکنند که بسیار طرفدار دارد و مردم شادی خود را نشان میدهند.
شیرازیهای امروز زنگبار در فاصله زمانی نیمه دوم ماه ژوئیه تا نیمه اول ماه اوت جشنی برگزار میکنند که به زبان سواحیلي "مواکا کوگوا" (جشن آب یا جشن شستشو) ناميده ميشود. آنها معتقدند كه این جشن، كه امروزه عمدتا در روستای "مکوندوچی" برگزار ميشود، توسط اجدادشان از ایران به زنگبار آورده شده و تغییر یافته جشن نوروز ایرانیان است. در برخی از کتب تاریخی از جشن مواکا کوگوا به نام "نیروزی" نام برده شده است.
برخی از پژوهشگران معتقدند کلمه زنگبار از دو کلمه فارسی "زنگ" و "بار" گرفته شده است؛ «زنگ» در فارسي به معنای افریقایی و «بار» به معنی ساحل است. در حالیکه عدهای دیگر معتقدند بار از واژه "بر" عربی گرفته شده است و به معنی زمین است.
زبان اصلی مردم زنگبار سواحیلی است که گفته میشود در آن نزدیک به ۳۰۰ واژه فارسی که تعدادی زیادی از آن با دریانوردی و کشتیرانی مرتبط است وجود دارد.
آب و هوای این جزیره استوایی گرمسیر و معتدل است و سواحل آن مانند سواحل دیگر افریقای شرقی از تانزانیا تا موزامبیک گویی بهشت را به تصویر میکشند. از مشخصات مردم زنگبار، مهماندوستی، آرامش و روی خوش است و با وجود فقر خوشحال به نظر میآیند.
در بيشتر سواحل این جزیره امروزه میتوان جهانگردان بسیاری را دید که از این جزایر دیدن میکنند از جمله اروپاییها، آمریکاییها، کاناداییها و نیوزیلندیها که نشان از جذابيت طبيعت اين سرزمين و فرهنگ مردم آن است.
* امیر اسدی از کاربران جدیدآنلاین است که نمایش تصویری این صفحه را پس سفر به جزیره زنگبار در فوریه و مارس ۲۰۱۴ تهیه کرده و برای ما فرستاده است. شما هم اگر مطلبی برای انتشار دارید، آن را به نشانی [email protected] بفرستید.